Quang cảnh hội nghị

Ngày 25/7, UBND tỉnh An Giang đã tổ chức hội nghị sơ kết 02 năm thực hiện công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, kinh doanh, vận chuyển tiêu thụ khoáng sản cát sông, cát núi trên địa bàn tỉnh do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư chủ trì.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang: Toàn tỉnh có 11 huyện, thị xã, thành phố. Hiện có 3 huyện Thoại Sơn, Tri Tôn và Tịnh Biên có nguồn tài nguyên cát núi và 8 huyện, thị xã, thành phố gồm: Tân Châu, Châu Đốc, An Phú, Phú Tân, Chợ Mới, Châu Phú, Châu Thành và thành phố Long Xuyên nằm dọc theo hai dòng sông chính là sông Tiền, sông Hậu và các nhánh sông khác có nguồn tài nguyên cát sông. Hiện UBND tỉnh đã cấp phép cho 7 đơn vị với 11 khu mỏ khai thác cát sông, cấp giấy xác nhận thu hồi khoáng sản đối với 2 dự án nạo vét thông luồng; 2 dự án nạo vét lòng hồ và 1 dự án cải tạo đất gò cao để phục vụ các công trình trọng điểm của tỉnh. 

Tuy nhiên, ngoài việc các doanh nghiệp được cấp phép khai thác, nạo vét có thu hồi khoáng sản cát sông thì trên địa bàn tỉnh qua kiểm tra, thống kê còn khoảng 30 phương tiện lớn nhỏ (ghe, sà lan) có tải trọng từ 25 tấn đến hơn 70 tấn trang bị máy bơm hút cát sông trái phép gây ảnh hưởng đến môi trường, tại một số địa bàn thuộc huyện An Phú, Chợ Mới, thị xã Tân Châu gây bức xúc dư luận. Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng lén lút khai thác cát núi vào ban đêm, ngày nghỉ tại một số nơi thuộc các xã thuộc huyện Tịnh Biên và huyện Tri Tôn. 

Việc kiểm tra trên dòng sông chung thuộc khu vực biên giới Việt Nam - Campuchia cũng gặp nhiều khó khăn do tình trạng người điều khiển phương tiện không chấp hành theo yêu cầu của đoàn kiểm tra, có hành vi chống đối, điều khiển phương tiện chạy qua tỉnh giáp ranh hoặc vượt biên giới Việt Nam qua Campuchia. Một số khu vực giáp ranh giữa An Giang và Đồng Tháp các phương tiện được cấp phép khai thác có tình trạng lấn qua địa bàn An Giang và ngược lại gây khó khăn trong việc kiểm tra, xử lý vi phạm.

Nhiều địa phương cấp xã, cấp huyện chưa chủ động kiểm tra các bãi, vựa, điểm kinh doanh vật liệu xây dựng có cát sông và các phương tiện vận chuyển cát sông để xử lý hành vi mua, bán, vận chuyển, kinh doanh không có hóa đơn, nguồn gốc hợp pháp; nhiều địa phương ( cấp xã ) chưa chủ động tổ chức kiểm tra vào ban đêm, ngày nghỉ đối với hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn. Hiện chưa có biện pháp hữu hiệu để quản lý sản lượng khai thác cát của các doanh nghiệp được cấp phép, thường do doanh nghiệp tự khai báo, vẫn còn tình trạng khai thác vượt công suất cho phép, tác động không tốt đến môi trường, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước. Việc triển khai gắn thiết bị định vị đối với các phương tiện khai thác cát sông theo chỉ đạo của UBND tỉnh chưa tổ chức thực hiện được do Bộ Tài nguyên và Môi trường mới dự thảo Nghị định quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và tổ chức lấy ý kiến vào tháng 5/2018, đến nay chưa ban hành.

Trong 2 năm (2017-2018), Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh An Giang đã trực tiếp kiểm tra 14 bãi, vựa kinh doanh cát sông; trong đó, có một số bãi, vựa sử dụng đất không đúng mục đích, chưa lập thủ tục hành chính về môi trường; đoàn kiểm tra lập biên bản buộc thực hiện thủ tục theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, hướng dẫn cho Đoàn kiểm tra cấp huyện phối hợp với Tổ kiểm tra cấp xã kiểm tra các bãi, vựa, điểm bán vật liệu có chứa cát sông tại địa bàn quản lý. 

Đối với các khu mỏ được UBND tỉnh cấp phép khai thác, các khu vực nạo vét thông luồng và nạo vét lòng hồ có thu hồi khoáng sản cát), qua kiểm tra, các đơn vị được cấp phép khai thác cũng như các Dự án nạo vét thông luồng có tận thu sản phẩm cát đều chấp hành tốt; công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản (cát sông) đều được các đơn vị thực hiện đúng theo báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt như: Báo cáo giám sát môi trường định kỳ, đăng ký sổ chủ nguồn thải chất thải nguy hại, có hợp đồng thu gom quản lý, xử lý chất thải nguy hại, có bố trí thiết bị lưu chứa chất thải nguy hại trên phương tiện khai thác. 

Qua kiểm tra, đoàn cũng phát hiện một số tồn tại như: Chưa ghi số hiệu mốc ranh giới tại các phao; đèn báo hiệu giao thông bị mất, phao sai lệch vị trí, hư hỏng chưa kịp thời khắc phục; chưa thực hiện việc giám sát sạt lở, bồi lắng bờ sông theo quy định trong đánh giá tác động môi trường được phê duyệt, việc xử lý chất thải nguy hại chưa đúng theo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Các tồn tại trên, Đoàn kiểm tra lập biên bản yêu cầu đơn vị được cấp phép khai thác cũng như các Dự án nạo vét thông luồng có thu hồi cát sông phải thực theo đúng đánh giá tác động môi trường được phê duyệt.

Đối với việc khai thác cát sông, cát núi trái quy định của pháp luật, Đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh ngoài việc kết hợp kiểm tra 2 đợt/năm, thì khi nhận được tin báo của người dân hoặc khi phát hiện các điểm nóng đều tổ chức kiểm tra để xử lý theo quy định. Đối với các Đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện, các Tổ kiểm tra cấp xã thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra, tuần tra để phát hiện, xử lý các vi phạm. Những nơi xảy ra điểm nóng về khai thác cát sông, cát núi trái phép, tập trung nhiều phương tiện, UBND cấp xã lập điểm giám sát 24/24 nên đến nay đã hạn chế rất nhiều tình trạng các phương tiện khai thác khoáng sản trái quy định của pháp luật. Kết quả đã kiểm tra, xử lý 557 trường hợp vi phạm với tổng số tiền gần 4 tỷ đồng.

Ông Võ Hùng Dũng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang báo cáo kết quả tại hội nghị

Ông Võ Hùng Dũng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang cho biết: Hiện các quy định của pháp luật xử lý quá nhẹ đối với hành vi khai thác khoáng sản dưới 50 m³ và không áp dụng hình thức phạt bổ sung theo Nghị định số 33/2017/NĐ - CP ngày 2 tháng 4 năm 2017 của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Tài nguyên nước và Khoáng sản nên không đủ sức răn đe.  Nghị định số 132/2015/NĐ - CP ngày 25 tháng 12 năm 2015 của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Giao thông đường thủy nội địa có quy định xử phạt đối với hành vi khai thác cát, sỏi hoặc khoáng sản khác. Nhưng lại quy định trong hành lang bảo vệ luồng, phạm vi luồng . . . muốn xử lý phải có máy định vị tọa độ và chuyển qua cơ quan chuyên môn xác định để làm căn cứ xử lý, gây khó cho lực lượng khi làm nhiệm vụ.

Để chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế nêu trên, tại Hội nghị, ông Võ Hùng Dũng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Cục Thuế có giải pháp kiểm soát đầu ra và tăng cường công tác kiểm tra, xử lý đối với hành vi mua, bán, vận chuyển, tiêu thụ và tàng trữ khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp để tránh thất thu thuế. Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh kiện toàn lại đoàn kiểm tra liên ngành và cơ cấu thêm thành viên đoàn là Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh và Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an tỉnh để xử lý các hành vi vi phạm có liên quan đến ngành, lĩnh vực; hợp đồng thuê bến bãi neo đậu phương tiện và chứa cát vi phạm chờ xử lý. Sớm đề xuất giải pháp kiểm soát sản lượng khai thác của các Doanh nghiệp được cấp phép khi Chính phủ ban hành Nghị định quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông.

Công an tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, xử lý đối với các phương tiện khai thác cát trái phép nhất là vào ban đêm, ngày nghỉ. Đồng thời trang bị máy định vị tọa độ cho lực lượng khi làm nhiệm vụ để xác định xử lý hành vi khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép đúng theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố có hoạt động khai thác cát sông thực hiện việc đầu tư mua sắm phương tiện, dự trù kinh phí cho đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện, cấp xã và có chính sách khen thưởng, bồi dưỡng cho lực lượng thi hành công vụ đảm bảo hoạt động kiểm tra được thường xuyên….; Sở Tài chính cân đối ngân sách hàng năm các khoản chi cho kế hoạch mua sắm trang thiết bị, phương tiện cần thiết cho các Đoàn (Tổ) kiểm tra liên ngành cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã để phục vụ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác cát lòng sông trái quy định của pháp luật và bổ sung kinh phí cho các địa phương lập điểm giám sát 24/24 khi có điểm nóng về khai thác cát sông, cát núi trái phép. 

Đề nghị Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh tiếp tục chỉ đạo các Đôn biên phòng phối hợp chặt chẽ với Đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh, cấp huyện và chính quyền địa phương trong việc kiểm tra các phương tiện khai thác cát trái phép tại khu vực biên giới giữa Việt Nam – Campuchia.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Thư phát biểu chỉ đạo hội nghị

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang biểu dương các Sở ngành, địa phương và các cơ quan Trung ương đóng tại địa phương đã có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trên địa bàn tỉnh; góp phần ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản không đúng theo quy định của pháp luật, kéo giảm tình trạng vi phạm pháp luật, không xảy ra điểm nóng về phản ứng, bức xúc của người dân liên quan đến các hoạt động khai thác, kinh doanh, vật chuyển cát sông, cát núi trên địa bàn tỉnh An Giang.  

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực thì vẫn còn một số tồn tại, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cũng chỉ ra một số hạn chế như: Một số địa phương chưa quan tâm đúng mức cho việc giám sát, kiểm tra, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn quản lý; chưa có biện pháp hữu hiệu để quản lý sản lượng khai thác của các doanh nghiệp được cấp phép, thường do doanh nghiệp tự khai báo, vẫn còn tình trạng khai thác vượt công suất cho phép, khai thác nhiều nhưng khai báo ít để trốn thuế, phí gây thất thu ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến môi trường, địa hình đáy sông, đường bờ; một số văn bản chỉ đạo, quy định, chỉ thị của tỉnh không còn phù hợp với quy định hiện hành, thực tế đang diễn ra tại địa phương chưa được rà soát, thay thế, sửa đổi cho phù hợp…

Để chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế nêu trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh ông Trần Anh Thư yêu cầu: Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh củng cố lại đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh; hợp đồng thuê bến bãi neo đậu phương tiện và chứa cát vi phạm chờ xử lý; nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh ban hành Chỉ thị tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản gồm: cát sông, cát núi, đá vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh; các địa phương tăng cường giám sát đối với các hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát sông, cát núi và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định pháp luật./.